وی با بیان اینکه در پایان این خطبه مولا قله‌ای را ترسیم کرده‌اند، مطرح کرد: تمام این خطبه سلوک فردی و اخلاقی است و آیت الله ناصری نیز جلوه‌هایی از این قله ترسیم شده توسط امیرالمومنین(ع) را دارند.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به اینکه بذل آبرو و تحمل رنج‌ها در مسیر خداوند، شیرین است، عنوان کرد: چهره این افراد چهره صدیقین است که در اوج معارف اخلاقی قرار دارند و سخن آنان سخن خوبان و نیکان است و این از تابلوهای بزرگ اخلاق برای عالمان دین است.
وی با بیان اینکه کسی می‌تواند پرچم هدایت در روز باشد که شب او با ذکر و یاد خدا آباد باشد، خاطرنشان کرد: چشم و روح چنین افرادی در جای دیگری است و تنها جسمشان در این دنیا وجود دارد.
آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه این آرمان‌ها برای تمام حوزویان ملاک است، تصریح کرد: آیت الله ناصری ازجمله افرادی بودند که این مسیر را طی کردند.
وی با بیان اینکه در حوزه در ارتباط با اخلاق دو فصل علمی، نظری و عملی و میدانی داریم، یادآور شد: در بخش نخست و اخلاق نظری طبق گفته بزرگان در حوزه دانش اخلاق و اخلاق نظری و خانواده علوم مربوط به اخلاق علی‌رقم میراث بزرگی که داریم و منابع کتاب و سنت ما سرشار از معارف اخلاقی است اما در قلمرو اخلاق نظری و علوم وابسته به آن کاستی و تأخر نیز داریم.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور ادامه داد: اگر در اخلاق نیز همان‌طور که در فقه ما مجسم شده است وارد می‌شدیم، امروز دستاوردهای ما در این عرصه کامل‌تر و قابل عرضه به جهان بود.
وی با اشاره به اینکه باید برای توسعه مرزهای علوم اخلاق و معرفت گام‌های بلندی برداریم، بیان کرد: در عرصه اخلاق نظری با مبانی خود می‌توانیم گام‌های بزرگی برداریم و نیازهایی را پاسخ دهیم.
آیت الله اعرافی اضافه کرد: به شکلی که علامه طباطبایی و شهید مطهری این راه را طی کردند، باید این راه ادامه داشته باشد.
وی با بیان اینکه این مسیر همچنان نیازمند تلاش و مجاهدات عالمان و بزرگان حوزه است، ابراز کرد: رابطه اخلاق و فقه نیازمند تحقیقات بیشتر است و نیازمند آن هستیم که فقه اخلاق با معانی مختلفی که دارد مداقه بیش‌تری داشته باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به اینکه در گسترش دانش اخلاق مباحث نظری و ترسیم و تحلیل اوصاف و ویژگی‌های اخلاقی، نیازمند بست بیشتر هستیم، اظهار داشت: در روش‌های خودسازی مانند روش‌های دگرسازی و تربیت نیازمند آن هستیم که از میراث خود و اقدامات به روزی که در جهان درحال انجام است متناسب با منطق خود بهره‌مند شویم.
وی با بیان اینکه در این مسیر نیازمند مطالعات و پژوهش‌های بیش‌تری هستیم، مطرح کرد: در دنیای غرب و جهان معاصر، متأسفانه اخلاق از دین و مبانی فکری و معرفتی جدا شده است.
آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه نقد این جریان جزو انتظارات مهم از حوزه است، عنوان کرد: در تمام این موارد باید با روش‌های اجتهادی ورود پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه از یک منهج قوی و غنی برخوردار هستیم، خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم عمق عقلی و اجتهادی ما در این مسیر ظهور و بروز داشته باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به اینکه با گرایش‌های متعدد و اُفت و خیزهای بسیار در الگوی عمل و اقدام مواجه هستیم، تصریح کرد: برای اینکه به اخلاق معیار در جامعه برسیم باید برخی از آسیب‌ها را رعایت کنیم.
وی با اشاره به برخی از این آسیب‌ها افزود: غفلت، سطحی‌نگری، اخلاق بدون تحصیل، مرید پروری و شخص محوری، عظلت پذیری، کارکردگرایی و بنیاد گرایی ازجمله این آسیب‌ها هستند.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه نباید اخلاق را یک امر کاملا سطحی بدانیم، یادآور شد: اخلاق به عنوان یک ضلع اساسی در ساختار شخصیت فرد مسلمان و عالم دین جایگاه بسیار رفیعی دارد و غفلت از این جایگاه محوری آسیب بزرگی است.
وی با اشاره به اینکه اخلاق عملی، مبارزه با شیطان‌های پیچیده درون است، بیان کرد: مجاهدت با نفس و پرداختن به اخلاق عملی باید از سطحی‌نگری فاصله بگیرد.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه جهاد به معنای مواجه بودن با موانع فراوان است و این با سطحی‌نگری محقق نمی‌شود، ابراز کرد: اخلاق در کنار علم و همراه با علم ارزش دارد و اگر اخلاق در مسیری قرار گرفت که مانع علم و پیشرفت شد، در مسیر درستی قرار نداریم.
وی با اشاره به اینکه اخلاق نباید در مسیر مریدپروری و دل دادن به افراد قرار بگیرد، اظهار داشت: ریاضت لازمه اخلاق است ولی باید متناسب با موازین باشد.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه اخلاق باید در چارچوب شریعت باشد، مطرح کرد: اخلاقی که فرد را از ادای تکالیف اجتماعی و نقش شرعی او در مسائل اجتماعی بازدارد، درست نیست.
وی با اشاره به اینکه اخلاق ظاهر و باطن را باهم می‌بیند، عنوان کرد: اخلاق در نهج البلاغه از چند ویژگی برخوردار است و یک ویژگی آن است که با ادبیات و هنر قوی درآمیخته است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه اخلاق نهج البلاغه، اخلاق شور و هیجان الهی است، خاطرنشان کرد: زمانی که به اقدام و عمل اخلاقی می‌خواهیم بپردازیم باید عمل معیار اخلاقی را طراحی کنیم.
وی اضافه کرد: اخلاق عقل معیار، اخلاق برخواسته از توحید و ولایت، اخلاق در درون نظام جامع اسلام، اخلاقی که متصل به قرآن و حدیث باشد، اخلاقی که با شور اخلاقی و احساس اجتماعی و فرهنگی همراه باشد و اخلاقی که از جامعه و هنر برخاسته باشد، ازجمله این معیارهای اساسی هستند.
آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه مرحوم آیت الله ناصری شخصیت قوی علمی با بهره‌های فراوان از حوزه نجف و قم بودند، تصریح کرد: بعد علمی قوی ایشان ازجمله خصوصیات برجسته ایشان است.
وی با بیان اینکه ایشان مرد مهاجرت بودند، یادآور شد: مهاجرت یک اصل تأثیرگذار در دین اسلام است چراکه زنجیره مهاجرت‌ها در طول تاریخ اسلام بسیار مؤثر بوده است.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه ایشان در حوزه اخلاق نگاه جامع و استادهای متعدد را تجربه کرده بودند، بیان کرد: درک اساتید مختلف به ایشان جامعیت بخشیده بود و ایشان الگوی عملی اخلاق بودند.
وی با بیان اینکه مردم‌گرایی ایشان مثال‌زدنی بود، ابراز کرد: رویکرد اجتماعی و انقلابی ایشان نیز از دیگر ویژگی‌های برجسته بود.
آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه بیان جذاب، عشق الهی و عشق به حضرت ولی عصر(عج) در ایشان جلوه‌گر بود، اظهار داشت: شاگرد پروری و معاشرت خوب و همچنین نگاه برنامه‌ریزی و تشکیلاتی نیز در ویژگی‌های ایشان بروز داشت.
