در راستای تحقق آرمان‌های امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری و مراجع تقلید در خصوص تقویت نظام جمهوری اسلامی، گسترش عدالت و استفاده بهینه از ظرفیت‌ها وگسترش ارتباطات و به منظور تقویت همکاری، هم‌افزایی و بهره‌گیری بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود توافق‌نامه همکاری مشترک بین ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه و انجمن ملی هوش مصنوعی ایران منعقد شد.

هدف این توافق‌نامه، ارتقاء سطح همکاری‌های علمی، پژوهشی، فرهنگی، تبلیغی، رسانه‌ای، بین‌المللی و خدمات اجتماعی در جهت تحقق اهداف «ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه» به نمایندگی «دکتر محمدرضا قاسمی» با حکم مسئولیت از جانب آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور و «انجمن ملّی هوش مصنوعی ایران» به نمایندگی «دکتر محمدهادی زاهدی» به عنوان رئیس انجمن ملّی هوش مصنوعی ایران است.

تعامل و همکاری دو مجموعه در عرصه‌های مختلف شامل سیاست‌گذاری، آموزش، پژوهش، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌رسانی با هدف توسعه و کاربردی‌سازی دانش هوش مصنوعی در چارچوب اهداف و مأموریت‌های دو نهاد موضوع اصلی این توافق‌نامه است.

ترویج دانش هوش مصنوعی، آگاهی‌سازی و کاربردی سازی آن، ایجاد شبکه و پیوند میان دانشمندان، پژوهشگران و کنش‌گران حوزه هوش مصنوعی و شرکت‌ها و سازمان‌های نیازمند هوش مصنوعی، تکمیل زیست بوم حوزه فناوری هوش مصنوعی با برگزاری نشست‌ها و دوره‌های آموزشی برای جامعه هدف فارغ‌التحصیلان حوزه فناوری اطلاعات و رایانه و تدوین درس نامه‌های مرتبط با حوزه هوش مصنوعی برای ارائه در مراکز علمی و دانشگاه‌ها از جمله محورهای همکاری در این توافق‌نامه است.

همکاری در زمینه‌های مطالعات زیربنایی و بنیادین هوش مصنوعی، برگزاری همایش‌های مشترک، پروژه‌های علمی و رویدادهای خلاق، و جانمایی مسائل کاربست هوش مصنوعی در علوم و فرهنگ اسلامی و برگزاری پیش نشست‌های علمی و تخصصی در جهت ایجاد زیرساخت‌های علمی و پژوهشی همایش بین‌المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی از دیگر موارد همکاری خواهد بود.

طبق این توافق‌نامه، ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه موظف است زمینه‌سازی برای ترویج جنبه‌های حقوقی، فقهی و اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی و افزایش آگاهی در این زمینه در میان اساتید، پژوهشگران و طلاب حوزوی را فراهم نماید.

همچنین، ایجاد شبکه‌ای میان دانشمندان حوزه هوش مصنوعی و شرکت‌ها و سازمان‌های نیازمند در حوزه‌های علمیه و جامعه دینی به‌منظور تبادل دانش و تجربه و همکاری‌های لازم در تکمیل زیست بوم فناوری هوش مصنوعی با برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه طلاب و محققان علوم انسانی و اسلامی انجام خواهد شد.

از دیگر تعهدات ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه، تدوین درس‌نامه‌های مرتبط با هوش مصنوعی با تمرکز بر موضوعات فقهی، حقوقی و اخلاق برای ارائه در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی و همکاری فعال در پروژه‌های مشترک مطالعات زیربنایی و بنیادین هوش مصنوعی از حمله تعهدات ستاد راهبردی فناوری‌های هوش مصنوعی است.

انجمن ملی هوش مصنوعی ایران نیز متعهد شد که گسترش دانش هوش مصنوعی را از طریق برگزاری همایش‌های مشترک، پروژه‌های علمی و رویدادهای خلاق دنبال نماید و مسائل کاربردی هوش مصنوعی در علوم و فرهنگ اسلامی و ارائه راهکارهایی جهت بهره‌برداری از این دانش را شناسایی کند.

حمایت از برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی هوش مصنوعی مرتبط با موضوعات علوم اسلامی و انسانی و انجام همکاری‌های لازم در حوزه مطالعات بنیادین هوش مصنوعی از دیگر تعهدات این انجمن بود.

*ضرورت توجه به ملاحظات حقوقی، اخلاقی و فقهی در حوزه هوش مصنوعی

دکتر محمدهادی زاهدی رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران، در خصوص توسعه دانش و فناوری‌های هوش مصنوعی در کشور بیان کرد که یکی از حوزه‌های مهمی که باید به آن توجه جدی شود، ملاحظات مرتبط با حوزه‌های حقوقی، اخلاقی و فقهی است.

وی افزود: اگر به موضوعات اساسی و پایه که فلسفه بسیاری از علوم و فناوری‌ها را تشکیل می‌دهند توجه نکنیم، در سال‌های آینده با چالش‌های اساسی مواجه خواهیم شد.

دکتر زاهدی گفت: به منظور تقویت همکاری، هم‌افزایی و بهره‌گیری بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه و انجمن ملی هوش مصنوعی ایران منعقد شد.

وی ابراز امیدواری کرد که این تفاهم‌نامه زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر بین طلاب حوزه‌های علمیه و دانشجویان، فرهیختگان و اساتید دانشگاه باشد.

*تعامل حوزه و دانشگاه در حوزه هوش مصنوعی زمینه ساز تمدن نوین اسلامی است

دکتر محمدرضا قاسمی دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه نیز در نشست امضای توافق‌نامه همکاری با انجمن علمی هوش مصنوعی ایران، اظهارداشت: با توجه به اینکه نظام اسلامی خواهان برپایی تمدن نوین اسلامی است. لذا به ناچار در معرض مواجهه با پدیده‌های جهانی است که یکی از این پدیده‌ها هوش مصنوعی است.

افزود: نظر به به اهمیت پدیده هوش مصنوعی در زندگی انسان ضرورت دارد، نخست ماهیت این پدیده به درستی شناخته شود، لذا نیاز به پژوهش‌های بنیادین همانند پژوهش‌های فلسفی و اخلاقی است و در وهله دوم وظایف افراد و جامعه به درستی شناخته شود. لذا نیازمند تعریف وظایف افراد و جامعه در سطح فقهی و حقوقی هستیم.

دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه ادامه داد: لازم است آینده هوش مصنوعی و وظایف حکمرانی نیز به درستی شناخته شود. لذا نیاز به آینده‌پژوهی و حکمرانی نیز ضرورت دارد و در وهله چهارم با توجه به مبانی تمدن نوین اسلامی که برخاسته از اسلام ناب است، ضرورت دارد هر یک از موارد فوق با رویکرد اسلامی مورد بررسی و پاسخگویی قرار گیرد.

وی تاکید کرد: ضروری است حوزه‌های علمیه در تعامل هم‌افزا با دانشگاه‌ها و نهادهای علمی شاخص به تببین ابعاد و نظریه‌پردازی در حوزه‌های مرتبط با این فناوری و پاسخ به پرسش‌ها و ارائه دیدگاه‌های علمی در مواجهه با چالش‌ها آن بپردازند.