در ساختار معاونت تهذیب و تربیت، «دبیرخانه امور معرفتی و رسالت اجتماعی» تشکیل شد تا مبنا و غایت اخلاق و معنویت، دارای ساختار و سازمان و برنامه رسمی شود.
در معاونت تهذیب و تربیت، نظریه بنیادین تربیت، مبنای برنامه‌ریزی‌ها و حرکت معاونت قرار گرفته است، بر اساس این نظریه، «اخلاق و معنویت»، «معرفت» بنیان است و در «رسالت اجتماعی» امتداد می‌یابد.
به عبارت دیگر اخلاق و معنویت عصر انقلاب اسلامی، از خودسازی بر پایه معرفت شروع شده و تا جامعه‌سازی و تمدن‌سازی امتداد می‌یابد، از این رو در ساختار معاونت تهذیب و تربیت، «دبیرخانه امور معرفتی و رسالت اجتماعی» تشکیل شد تا مبنا و غایت اخلاق و معنویت، دارای ساختار و سازمان و برنامه رسمی شود.
قابل ذکر است که این دبیرخانه عهده‌دار نظام موضوعات و مسائل بینشی و معرفتی است که در دروس رسمی حوزه تأمین نمی‌شود و یا نیازمند تقویت و رویکرد تربیتی است، «نظام جامع اندیشه اسلامی» یکی از کلان موضوعاتی است که در این دبیرخانه مورد اهتمام قرار گرفته است و از آنجا که یکی از ارکان مهم در بعد علمی و دانشی حوزه و طلبه، منظومه معرفتی و اندیشه نظام‌مند اسلامی است، این موضوع بر محور اندیشه امامین انقلاب مورد توجه قرار می‌گیرد.
یکی از اسناد مهم این دبیرخانه «هندسه معرفتی طلبه عصر انقلاب» است که به طبقه‌بندی نظام موضوعات و مسائل معرفتی مورد نیاز طلاب و روحانیون می‌پردازد و مبنای برنامه‌ریزی‌های بعدی قرار می‌گیرد، بر اساس آن، سیرهای مطالعاتی، دوره‌ها و اردوهای معرفتی تشکیل یا ساماندهی و تقویت می‌گردند و نیز همایش‌ها، نشست‌های علمی و رویدادهای معرفتی در سطح حوزه برگزار می‌شوند.
در بخش رسالت اجتماعی، هدف ایجاد سازکار تربیت ضمن خدمت و خدمت ضمن تربیت است و طلاب مدارس با مشق مسئولیت‌پذیری نسبت به کارآمدی و نقش‌آفرینی متناسب با مأموریت‌ها و کارویژه‌های حوزوی آمادگی لازم را کسب می‌نمایند. بسیج، هیئت، اردوهای جهادی، تشکل‌های طلبگی و… قالب‌ها و روش‌هایی است که این مهم را در تربیت محقق می‌سازند. فعالیت تشکیلاتی و گروهی طلاب و اهتمام جمعی و روحیه تعاون و جهادی از مسائلی است که در این بخش دنبال می‌شود. همچنین موضوع نخبگان تهذیب و تربیت و نیز فعالان عرصه اخلاق و تربیت در این بخش ساماندهی می‌شوند.
راهبرد معاونت تهذیب و تربیت، حمایت و پشتیبانی از ظرفیت‌های نخبگان و فعالان در پیشبرد اهداف تهذیبی و تربیتی حوزه‌های علمیه است و معتقد است فتوحات و دستاوردهای بسیاری در نقش‌آفرینی ایشان در میدان تهذیب و تربیت نهفته است و برای ایجاد سازوکارهای متناسب با آن تلاش می‌نماید.
گفتنی است، حجت الاسلام نجفی به عنوان مسئول دبیرخانه امور معرفتی و رسالت اجتماعی در معاونت تهذیب و تربیت حوزه های علمیه انتخاب شده است.
